Το μάθημα έχει ως αντικείμενο την ιστορία των πηγών και των θεσμών του βυζαντινού δικαίου, ως συνέχεια του ρωμαϊκού δικαίου στον χώρο της ελληνόφωνης χριστιανικής Ανατολής. Το βυζαντινό δίκαιο είναι η μορφή υπό την οποία το ρωμαϊκό δίκαιο, εξελληνισμένο γλωσσικά και έντονα επηρεασμένο από τη χριστιανική διδασκαλία, σε συνύπαρξη προς το κανονικό δίκαιο της Ανατολικής Εκκλησίας σε μία ενιαία έννομη τάξη, ίσχυσε, διδάχθηκε και εφαρμόσθηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και στους λαούς που δέχθηκαν την πολιτική και πολιτιστική της επιρροή. Το δίκαιο αυτό, εξελισσόμενο με την προσαρμογή στις νέες συνθήκες και την ανάπτυξη πρακτικών του δημώδους δικαίου, επέζησε και στην τουρκοκρατούμενη ελληνόφωνη και ορθόδοξη Ανατολή, στο μέτρο που οι χριστιανοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας διατήρησαν τη χρήση του δικαίου τους (μεταβυζαντινό δίκαιο). Στην ιστορική σημασία του βυζαντινού δικαίου, ως του δικαίου που απετέλεσε τη βάση του ελληνικού νομικού βίου επί μιάμιση χιλιετία, προστίθεται η πρακτική του σημασία για τη νομική πραγματικότητα της νεώτερης Ελλάδος: το βυζαντινό, ή «βυζαντινό-ρωμαϊκό», όπως ονομάσθηκε Δίκαιο, εισήχθη ως αστικό δίκαιο κατά την Επανάσταση και στο νέο ελληνικό κράτος, όπου ίσχυσε ως την έναρξη εφαρμογής του Αστικού Κώδικα, το 1946.